Hóa đơn khống là gì? Nhận biết, Hậu quả, Mức phạt & Cách phòng tránh

Hóa đơn khống là một vấn đề nghiêm trọng trong lĩnh vực kế toán và thuế, thường gây ra những hệ lụy không nhỏ cho doanh nghiệp. Đây là loại hóa đơn không phản ánh giao dịch thực tế hoặc được lập mà không có hàng hóa, dịch vụ đi kèm. Trong bài viết này, ACC PRO sẽ tìm hiểu cách nhận biết hóa đơn khống, các hậu quả pháp lý mà doanh nghiệp có thể gặp phải, mức phạt liên quan và các biện pháp phòng tránh hiệu quả.

 

Hóa đơn khống là gì?

Hóa đơn khống là hóa đơn đã ghi các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế, nhưng việc mua bán hàng hóa, dịch vụ trên hóa đơn không có thật một phần hoặc toàn bộ. Nói cách khác, hóa đơn khống là hóa đơn ghi nhận các giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ không có thật. Hành vi sử dụng hóa đơn khống được xem là hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp.

Dấu hiệu nhận biết hóa đơn khống

Để nhận biết một hóa đơn có phải là hóa đơn khống hay không, bạn có thể dựa vào các dấu hiệu sau:

• Thông tin trên hóa đơn không khớp với thực tế: Kiểm tra kỹ thông tin về người bán, người mua, hàng hóa/dịch vụ, số lượng, đơn giá, tổng giá trị thanh toán… Nếu phát hiện bất kỳ thông tin nào không khớp với thực tế giao dịch, có khả năng hóa đơn là khống.
• Không có chứng từ kèm theo: Hóa đơn thường đi kèm với các chứng từ khác như hợp đồng mua bán, phiếu xuất kho, biên bản giao nhận hàng… Nếu không có các chứng từ này, cần xem xét tính xác thực của hóa đơn.
• Người bán có dấu hiệu bất thường: Kiểm tra thông tin về người bán trên các phương tiện công khai như website, mạng xã hội… Nếu không tìm thấy thông tin hoặc người bán có dấu hiệu mập mờ, cần thận trọng khi giao dịch.
• Hóa đơn có dấu hiệu làm giả: Kiểm tra kỹ các yếu tố bảo mật trên hóa đơn như chất liệu giấy, con dấu, chữ ký… Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, có thể hóa đơn đã bị làm giả.

Hậu quả của việc sử dụng hóa đơn khống

Sử dụng hóa đơn khống là hành vi vi phạm pháp luật và có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi này.

Về mặt tài chính

• Bị truy thu thuế, phạt tiền: Khi cơ quan thuế phát hiện doanh nghiệp sử dụng hóa đơn khống để kê khai, khấu trừ thuế GTGT, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp sẽ bị truy thu thuế, phạt tiền và nộp tiền chậm nộp theo quy định.
• Ảnh hưởng đến uy tín, hoạt động kinh doanh: Việc sử dụng hóa đơn khống có thể khiến doanh nghiệp bị mất uy tín với đối tác, khách hàng, khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn vay, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.

Về mặt pháp lý

• Bị xử phạt hành chính: Tùy theo mức độ vi phạm, doanh nghiệp và cá nhân liên quan có thể bị xử phạt hành chính với các mức phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 50 triệu đồng, đồng thời bị buộc hủy hóa đơn đã sử dụng.
• Bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Trong trường hợp sử dụng hóa đơn khống để trốn thuế với số tiền lớn, cá nhân, tổ chức có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015. Hình phạt có thể lên đến 7 năm tù giam và các hình phạt bổ sung khác như phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ, tịch thu tài sản.

Mức phạt khi sử dụng hóa đơn khống

Mức phạt khi sử dụng hóa đơn khống được quy định cụ thể tại Nghị định 125/2020/NĐ-CP và Bộ luật Hình sự năm 2015, được chia thành hai hình thức xử phạt chính:

Xử phạt hành chính

Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn.

Phạt 20% số tiền thuế khai thiếu hoặc số tiền thuế đã được miễn, giảm, hoàn cao hơn so với quy định.

Buộc hủy hóa đơn đã sử dụng.

Buộc nộp đủ số tiền thuế bị thiếu, số tiền thuế được miễn, được hoàn, giảm cao hơn so với quy định và tiền thuế chậm nộp vào ngân sách nhà nước.

Xử phạt hình sự (Tội trốn thuế)

• Phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm đối với người phạm tội lần đầu, trốn thuế từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng.
• Phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 3 năm đối với người phạm tội trốn thuế từ 300 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng.
• Phạt tiền từ 1,5 tỷ đồng đến 4,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 đến 7 năm đối với người phạm tội trốn thuế từ 1 tỷ đồng trở lên.
• Hình phạt bổ sung: cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề, cấm làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Lưu ý: Mức phạt cụ thể sẽ phụ thuộc vào tính chất, mức độ vi phạm và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ khác.

 

Quy định pháp luật về hóa đơn khống

Để ngăn chặn tình trạng sử dụng hóa đơn khống, pháp luật Việt Nam đã có những quy định cụ thể nhằm xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm. Dưới đây là hai văn bản pháp luật quan trọng quy định về vấn đề này:

Nghị định 125/2020/NĐ-CP

Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ. Trong đó, hóa đơn khống được định nghĩa là hóa đơn đã ghi các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế nhưng hành vi mua bán hàng hóa, dịch vụ trên hóa đơn không có thật một phần hoặc toàn bộ. Nghị định này quy định các mức phạt tiền cụ thể đối với hành vi sử dụng hóa đơn khống, từ 20 triệu đồng đến 50 triệu đồng, tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm. Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung như buộc hủy hóa đơn đã sử dụng, nộp đủ số tiền thuế thiếu, tiền thuế được miễn, giảm, hoàn cao hơn so với quy định…

Bộ luật Hình sự

Trong trường hợp sử dụng hóa đơn khống để trốn thuế với số tiền lớn, cá nhân, tổ chức có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015. Mức hình phạt cho tội danh này có thể lên đến 7 năm tù giam, kèm theo các hình phạt bổ sung như phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ, tịch thu tài sản…

 

Cách kiểm tra hóa đơn khống

Để tránh nhận và sử dụng hóa đơn khống, doanh nghiệp và cá nhân cần chủ động tra cứu, xác minh tính hợp pháp của hóa đơn. Nguồn tài liệu cung cấp một số bước cơ bản để kiểm tra hóa đơn điện tử thông qua website của Tổng Cục Thuế:

Bước 1: Truy cập website tra cứu hóa đơn điện tử: https://hoadondientu.gdt.gov.vn.

Bước 2 : Đăng nhập hệ thống: Sử dụng thông tin tài khoản đã được cấp.

Bước 3: Chọn chức năng tra cứu hóa đơn: Chọn mục “Tra cứu”, sau đó chọn “Tra cứu hóa đơn”.

Bước 4: Chọn loại hóa đơn: Chọn tab “Tra cứu hóa đơn điện tử mua vào” để kiểm tra hóa đơn đầu vào.

Bước 5: Nhập thông tin tra cứu: Nhập khoảng thời gian muốn tra cứu vào ô “Ngày lập hóa đơn”10.

Bước 6: Xem kết quả: Hệ thống sẽ hiển thị danh sách hóa đơn trong khoảng thời gian đã chọn.

Ngoài ra, người dùng có thể kiểm tra thêm các yếu tố như thông tin người bán, người mua, hàng hóa/dịch vụ trên hóa đơn có trùng khớp với thực tế hay không.

 

Phòng tránh sử dụng hóa đơn khống

Phòng tránh sử dụng hóa đơn khống là việc làm cần thiết để bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp và cá nhân. Dưới đây là một số giải pháp hữu ích:

• Nâng cao nhận thức pháp luật: Trang bị kiến thức về hóa đơn, chứng từ, các hành vi vi phạm pháp luật về hóa đơn và chế tài xử phạt để phòng ngừa rủi ro.
• Lựa chọn đối tác uy tín: Kiểm tra kỹ thông tin về đối tác trước khi giao dịch, ưu tiên lựa chọn những đối tác có uy tín, hoạt động kinh doanh minh bạch.
• Kiểm tra kỹ hóa đơn đầu vào: Trước khi nhận hóa đơn, cần kiểm tra kỹ các thông tin trên hóa đơn, đối chiếu với thực tế giao dịch, đảm bảo tính hợp pháp và chính xác của hóa đơn.
• Sử dụng hóa đơn điện tử: Hóa đơn điện tử được đánh giá là giải pháp hữu hiệu giúp giảm thiểu tình trạng sử dụng hóa đơn khống bởi tính bảo mật và minh bạch của nó.

Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa nêu trên, doanh nghiệp và cá nhân có thể hạn chế tối đa rủi ro pháp lý và tài chính liên quan đến hóa đơn khống.

Hóa đơn khống là một vấn nạn nhức nhối trong hoạt động kinh doanh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế và uy tín của doanh nghiệp. Để đảm bảo an toàn và tuân thủ pháp luật, việc phát hiện và phòng tránh hóa đơn khống là vô cùng cần thiết. ACC PRO với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực kế toán và thuế, sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp của bạn xây dựng hệ thống quản lý hóa đơn chặt chẽ, giúp bạn tránh xa những rủi ro không đáng có.

 

Công ty TNHH Tư Vấn Và Đào Tạo ACC PRO:

Công ty TNHH Tư Vấn Và Đào Tạo ACC PRO với đội ngũ nhân viên dày dặn kinh nghiệm trong ngành và được đào tạo nghiệp vụ kế toán chuyên nghiệp trong lĩnh vực kế toán thuế, quyết toán thuế doanh nghiệp, gỡ rối hồ sơ doanh nghiệp với chi phí tiết kiệm nhất.

• Địa Chỉ: 85 Đ. Số 5, KDC Vạn Phúc, Thủ Đức, Hồ Chí Minh 700000, Việt Nam
• Số Điện Thoại: 0909475696
• Website: https://accprovn.com/
• Facebook: https://www.facebook.com/dichvuketoantrongoichodoanhnghiep