Bảng cân đối kế toán là gì? Nguyên tắc lập và trình bày

Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài chính quan trọng, cung cấp cái nhìn tổng quan về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của một doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Báo cáo này giúp các nhà quản lý, nhà đầu tư và các bên liên quan nắm bắt tình hình tài chính của công ty một cách rõ ràng. Trong bài viết này, ACC PRO sẽ khám phá nguyên tắc lập và trình bày bảng cân đối kế toán, từ đó hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của báo cáo tài chính này.

 

1. Bảng cân đối kế toán là gì?

Bảng cân đối kế toán là một trong những báo cáo tài chính quan trọng nhất, cung cấp một bức tranh tổng quan về tình hình tài chính của một doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Nó thể hiện mối quan hệ giữa tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Nói cách khác, bảng cân đối kế toán cho chúng ta biết doanh nghiệp sở hữu những gì (tài sản), nợ ai (nợ phải trả) và nguồn vốn để sở hữu tài sản đó (vốn chủ sở hữu).

 

2. Cấu trúc của bảng cân đối kế toán

Một bảng cân đối kế toán tiêu chuẩn thường được trình bày theo dạng phương trình kế toán:

Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu

Phương trình này thể hiện một nguyên tắc cơ bản trong kế toán: tổng giá trị của tài sản phải bằng tổng giá trị của nguồn vốn dùng để tạo ra tài sản đó.

Tài sản

• Tài sản ngắn hạn: Là những tài sản có thể chuyển đổi thành tiền mặt hoặc được sử dụng hết trong vòng một kỳ kế toán (thường là một năm). Ví dụ: tiền mặt, các khoản phải thu ngắn hạn, hàng tồn kho.
• Tài sản dài hạn: Là những tài sản có thể sử dụng trong nhiều kỳ kế toán. Ví dụ: đất đai, nhà xưởng, máy móc thiết bị, đầu tư dài hạn.

Nợ phải trả

• Nợ ngắn hạn: Là những khoản nợ phải trả trong vòng một năm. Ví dụ: các khoản phải trả ngắn hạn, các khoản phải trả lương.
• Nợ dài hạn: Là những khoản nợ phải trả trong thời gian trên một năm. Ví dụ: trái phiếu, vay ngân hàng dài hạn.

Vốn chủ sở hữu

• Vốn cổ phần: Là số tiền mà các cổ đông đã đầu tư vào doanh nghiệp.
• Lợi nhuận giữ lại: Là phần lợi nhuận mà doanh nghiệp đã tích lũy được qua các kỳ kế toán và chưa chia cho cổ đông.

 

3. Nguyên tắc lập bảng cân đối kế toán

Việc lập bảng cân đối kế toán phải tuân thủ một số nguyên tắc nhất định để đảm bảo tính chính xác và nhất quán của báo cáo.

Tuân thủ chuẩn mực kế toán: Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất là bảng cân đối kế toán phải được lập theo các quy định tại Chuẩn mực kế toán “Trình bày báo cáo tài chính”. Điều này đảm bảo tính nhất quán và dễ hiểu cho người đọc báo cáo.

Phân loại ngắn hạn và dài hạn: Các khoản mục Tài sản và Nợ phải trả cần được phân loại thành ngắn hạn và dài hạn dựa trên chu kỳ kinh doanh bình thường của doanh nghiệp.

• Doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh trong vòng 12 tháng: Tài sản/Nợ phải trả được thu hồi/thanh toán trong vòng 12 tháng kể từ thời điểm báo cáo là ngắn hạn. Tài sản/Nợ phải trả được thu hồi/thanh toán từ 12 tháng trở lên là dài hạn.
• Doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh dài hơn 12 tháng: Tài sản/Nợ phải trả được thu hồi/thanh toán trong vòng một chu kỳ kinh doanh bình thường là ngắn hạn. Tài sản/Nợ phải trả được thu hồi/thanh toán dài hơn một chu kỳ kinh doanh bình thường là dài hạn.56
• Doanh nghiệp không thể xác định chu kỳ kinh doanh: Tài sản và Nợ phải trả được trình bày theo tính thanh khoản giảm dần.

Loại trừ giao dịch nội bộ: Khi lập bảng cân đối kế toán tổng hợp cho cả đơn vị cấp trên và các đơn vị cấp dưới không có tư cách pháp nhân, đơn vị cấp trên phải loại trừ tất cả các số dư liên quan đến giao dịch nội bộ giữa các đơn vị.

Miễn trình bày chỉ tiêu không có số liệu: Các chỉ tiêu không phát sinh số liệu được miễn trình bày trên bảng cân đối kế toán. Doanh nghiệp cần đánh lại số thứ tự cho các chỉ tiêu còn lại theo nguyên tắc liên tục.

Nguyên tắc lập bảng cân đối kế toán cho doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục: Đối với trường hợp này, có một số điểm khác biệt so với nguyên tắc chung:

• Không phân biệt ngắn hạn và dài hạn.
• Không trình bày các chỉ tiêu dự phòng.
• Một số chỉ tiêu được lập và trình bày khác: Ví dụ như chỉ tiêu “Chứng khoán kinh doanh”, các chỉ tiêu liên quan đến đầu tư, khoản phải thu, hàng tồn kho, tài sản cố định,…

4. Cách trình bày bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán thường được trình bày theo dạng phương trình kế toán, thể hiện mối quan hệ giữa tài sản, nguồn vốn: 

Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu.

Bảng cân đối kế toán gồm hai phần chính:

Tài sản: Là tất cả những gì có giá trị mà doanh nghiệp đang sở hữu và được hình thành từ nguồn vốn của doanh nghiệp.

• Tài sản ngắn hạn: Gồm những tài sản có khả năng chuyển đổi thành tiền mặt hoặc được sử dụng hết trong vòng một năm, bao gồm: Tiền và các khoản tương đương tiền, các khoản phải thu ngắn hạn, hàng tồn kho…
• Tài sản dài hạn: Gồm những tài sản có khả năng sử dụng trong nhiều kỳ kế toán, bao gồm: Đất đai, nhà xưởng, máy móc thiết bị, đầu tư dài hạn…

Nguồn vốn: Thể hiện nguồn gốc hình thành tài sản của doanh nghiệp.

• Nợ phải trả: Là khoản nợ của doanh nghiệp với các cá nhân, tổ chức khác. Nợ phải trả bao gồm nợ ngắn hạn (phải trả trong vòng một năm), nợ dài hạn (phải trả trong thời gian trên một năm).
• Vốn chủ sở hữu: Là phần giá trị tài sản còn lại sau khi trừ đi các khoản nợ phải trả, thể hiện quyền sở hữu của chủ sở hữu đối với tài sản. Vốn chủ sở hữu bao gồm vốn góp của chủ sở hữu, lợi nhuận giữ lại…

Ngoài hai phần chính, bảng cân đối kế toán còn có các cột khác như: cột chỉ tiêu, cột mã số, cột thuyết minh, cột số đầu kỳ và cột số cuối kỳ.2324

Mẫu bảng cân đối kế toán:

Bạn có thể tham khảo Mẫu số B 01 – DN (cho doanh nghiệp đáp ứng giả định hoạt động liên tục) và Mẫu số B 01/CDHĐ – DNKLT (cho doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục) ban hành kèm theo Thông tư 200/2014/TT-BTC.

 

Bảng cân đối kế toán là một công cụ tài chính quan trọng giúp doanh nghiệp theo dõi tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Việc lập và trình bày bảng cân đối kế toán đúng cách không chỉ đảm bảo tính chính xác mà còn hỗ trợ các quyết định chiến lược. ACC PRO hy vọng rằng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bảng cân đối kế toán là gì và cách thức hoạt động của nó. Đừng ngần ngại liên hệ với ACC PRO để được tư vấn chi tiết và các giải pháp tài chính tối ưu cho doanh nghiệp của bạn!
Công ty TNHH Tư Vấn Và Đào Tạo ACC PRO:

Công ty TNHH Tư Vấn Và Đào Tạo ACC PRO với đội ngũ nhân viên dày dặn kinh nghiệm trong ngành và được đào tạo nghiệp vụ kế toán chuyên nghiệp trong lĩnh vực kế toán thuế, quyết toán thuế doanh nghiệp, gỡ rối hồ sơ doanh nghiệp với chi phí tiết kiệm nhất.

• Địa Chỉ: 85 Đ. Số 5, KDC Vạn Phúc, Thủ Đức, Hồ Chí Minh 700000, Việt Nam
• Số Điện Thoại: 0909475696
• Website: https://accprovn.com/
• Facebook: https://www.facebook.com/dichvuketoantrongoichodoanhnghiep