Hộ kinh doanh là gì? Phân biệt với Doanh nghiệp, Thủ tục và Thuế

Hộ kinh doanh là một hình thức kinh doanh nhỏ lẻ, thường do cá nhân hoặc gia đình sở hữu, hoạt động dưới hình thức đơn giản và quy mô nhỏ. Khác với doanh nghiệp, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân và bị giới hạn về số lượng lao động. Trong bài viết này, ACC PRO sẽ chia sẻ chi tiết về định nghĩa hộ kinh doanh, phân biệt với doanh nghiệp, các thủ tục thành lập, cùng những quy định về thuế mà hộ kinh doanh cần tuân thủ.

 

Hộ kinh doanh là gì?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hộ kinh doanh là một tổ chức kinh tế do một cá nhân hoặc các thành viên trong một hộ gia đình đăng ký thành lập, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh

Hộ kinh doanh là gì?
Hộ kinh doanh là gì?

Phân biệt hộ kinh doanh và doanh nghiệp

Để hiểu rõ hơn hộ kinh doanh là gì, cần phân biệt hộ kinh doanh với doanh nghiệp:

Tiêu chí Hộ kinh doanh Doanh nghiệp
Chủ thể Cá nhân Tổ chức
Trách nhiệm pháp lý Vô hạn Hữu hạn (trừ một số trường hợp đặc biệt)
Vốn điều lệ Không bắt buộc Bắt buộc (tùy loại hình doanh nghiệp)
Thủ tục thành lập Đơn giản, nhanh chóng Phức tạp hơn, mất nhiều thời gian hơn
Quy mô hoạt động Nhỏ lẻ ( tối đa 10 người ) Đa dạng, từ nhỏ đến lớn
Chính sách thuế Thuế thu nhập cá nhân Thuế thu nhập doanh nghiệp
Phân biệt hộ kinh doanh và doanh nghiệp
Phân biệt hộ kinh doanh và doanh nghiệp

Ai có thể thành lập hộ kinh doanh?

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, cá nhân hoặc hộ gia đình là công dân Việt Nam, đủ 18 tuổi và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có quyền thành lập hộ kinh doanh. Tuy nhiên, có một số trường hợp không được phép thành lập hộ kinh doanh, bao gồm:

  • Người chưa thành niên, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
  • Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù.
  • Người đang bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định theo quy định của Tòa án.

Lưu ý:

  • Mỗi cá nhân hoặc hộ gia đình chỉ được đăng ký duy nhất một hộ kinh doanh trên toàn quốc.
  • Cá nhân hoặc hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh vẫn có quyền góp vốn, mua cổ phần trong doanh nghiệp khác với tư cách cá nhân.
  • Cá nhân đứng tên hộ kinh doanh cá thể không được đồng thời làm chủ doanh nghiệp tư nhân hoặc là thành viên hợp danh của công ty hợp danh, trừ trường hợp được sự đồng ý của các thành viên hợp danh còn lại.
Ai có thể thành lập hộ kinh doanh?
Ai có thể thành lập hộ kinh doanh?

Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh

Cá nhân hoặc hộ gia đình có nhu cầu thành lập hộ kinh doanh cần thực hiện thủ tục đăng ký tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh. Các hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:

  • Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh theo mẫu quy định.
  • Giấy tờ pháp lý chứng minh thông tin của chủ hộ kinh doanh (CMND/CCCD/Hộ chiếu).
  • Trường hợp hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh: cần bổ sung bản sao giấy tờ pháp lý của các thành viên, biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh và giấy ủy quyền cho một cá nhân làm chủ hộ kinh doanh.

Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ xem xét hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trong vòng 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.

Một số điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh:

  • Ngành, nghề đăng ký kinh doanh không thuộc danh mục ngành nghề cấm kinh doanh, đầu tư theo quy định của pháp luật.
  • Tên hộ kinh doanh được đặt theo đúng quy định.
  • Hồ sơ đăng ký đầy đủ, hợp lệ.
  • Đã nộp đầy đủ lệ phí đăng ký kinh doanh theo quy định
Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh
Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh

Nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh

Theo Luật Quản lý thuế 2019, hộ kinh doanh phải thực hiện các nghĩa vụ thuế sau:

  • Thuế môn bài: Mức thuế cố định từ 300.000 đồng đến 1.000.000 đồng/năm.
  • Thuế giá trị gia tăng (GTGT): Áp dụng mức thuế 1%, 5% hoặc 10% tùy theo ngành nghề kinh doanh.
  • Thuế thu nhập cá nhân: Tính theo tỷ lệ 3% – 7% trên doanh thu, được kê khai vào đầu năm tài chính.

Ngoài ra, hộ kinh doanh còn có thể phải nộp thêm các loại thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên… nếu hoạt động trong các lĩnh vực thuộc diện chịu thuế

Nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh
Nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh

Quy định về lao động trong hộ kinh doanh

Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về việc sử dụng lao động trong hộ kinh doanh, nhằm đảm bảo quyền lợi cho cả người lao động và chủ hộ. Theo quy định tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hộ kinh doanh chỉ được phép sử dụng tối đa 10 lao động. Nếu số lượng lao động vượt quá con số này, hộ kinh doanh phải chuyển đổi thành loại hình doanh nghiệp tương ứng, như công ty TNHH hoặc công ty cổ phần.

Quy định về lao động trong hộ kinh doanh
Quy định về lao động trong hộ kinh doanh

Chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp

Quy trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh thành doanh nghiệp bao gồm các bước sau: 

Lựa chọn loại hình doanh nghiệp: Xác định loại hình doanh nghiệp phù hợp với quy mô, ngành nghề kinh doanh (doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH, công ty cổ phần…).

Bước 1 – Lập hồ sơ chuyển đổi: Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định, bao gồm:

  • Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp;
  • Dự thảo Điều lệ công ty (đối với công ty TNHH, công ty cổ phần);
  • Danh sách thành viên/cổ đông sáng lập;
  • Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh;
  • Báo cáo tài chính;
  • Phương án sử dụng lao động, …

Bước 2 – Nộp hồ sơ: Nộp hồ sơ tại Phòng Đăng ký kinh doanh cấp tỉnh nơi đặt trụ sở chính của doanh nghiệp dự kiến thành lập.

Bước 3 – Hoàn thành nghĩa vụ thuế: Thực hiện kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế của hộ kinh doanh trước khi chuyển đổi.

Bước 4 – Cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: Sau khi hồ sơ được chấp thuận, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.

Bước 5 – Thông báo thay đổi: Thông báo cho cơ quan thuế, đối tác, khách hàng về việc chuyển đổi.

Chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp
Chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp

Hộ kinh doanh là hình thức kinh doanh nhỏ lẻ, linh hoạt, phù hợp với nhiều đối tượng. Với thủ tục đơn giản và chi phí thấp, bạn có thể dễ dàng bắt đầu kinh doanh ngay hôm nay. ACC PRO luôn đồng hành cùng bạn, cung cấp các giải pháp kế toán, thuế giúp bạn quản lý hoạt động kinh doanh hiệu quả.

Công ty TNHH Tư Vấn Và Đào Tạo ACC PRO:

Công ty TNHH Tư Vấn Và Đào Tạo ACC PRO với đội ngũ nhân viên dày dặn kinh nghiệm trong ngành và được đào tạo nghiệp vụ kế toán chuyên nghiệp trong lĩnh vực kế toán thuế, quyết toán thuế doanh nghiệp, gỡ rối hồ sơ doanh nghiệp với chi phí tiết kiệm nhất.

Call Now